uluslararası ceza mahkemesi ne demek?
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM)
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), soykırım, insanlığa%20karşı%20suçlar, savaş%20suçları ve saldırı%20suçu gibi en ağır uluslararası suçları işleyenleri yargılamak üzere kurulmuş daimi bir uluslararası mahkemedir.
Kuruluşu ve Hukuki Dayanağı:
- UCM, 17 Temmuz 1998 tarihinde Roma'da kabul edilen Roma Statüsü ile kurulmuştur. Bu statü, mahkemenin yetki alanını, yapısını ve işleyişini belirler.
- Mahkeme, 1 Temmuz 2002 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Yargı Yetkisi:
- UCM'nin yargı yetkisi, Roma Statüsü'ne taraf olan devletlerin vatandaşları tarafından veya bu devletlerin topraklarında işlenen suçlarla sınırlıdır.
- Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Roma Statüsü'ne taraf olmayan bir devletin vatandaşları tarafından işlenen suçları da UCM'ye havale edebilir.
- Mahkeme, bir suçun işlendiği devletin veya sanığın vatandaşlığının olduğu devletin yargı yetkisini kullanmaya istekli veya yetenekli olmaması durumunda yargılama yapabilir (tamamlayıcılık ilkesi).
Yapısı:
- Başkanlık: Mahkemenin genel yönetiminden sorumludur.
- Daireler: Ön Yargılama Dairesi, Yargılama Dairesi ve Temyiz Dairesi olmak üzere üç ana daireden oluşur.
- Savcılık: Suçları soruşturur ve sanıkları yargılar.
- Yazı İşleri Müdürlüğü: Mahkemenin idari ve mali işlerini yürütür.
Önemli Hususlar:
- UCM, ulusal yargı sistemlerine bir alternatiftir ve ulusal mahkemelerin yerine geçmez.
- Mahkeme, cezaların uygulanması için kendi hapishanesine sahip değildir. Mahkumlar, gönüllü olan devletlerin hapishanelerinde cezalarını çekerler.
- UCM, uluslararası hukukun geliştirilmesi ve uygulanmasında önemli bir rol oynamaktadır.
Eleştiriler:
- UCM, özellikle Afrika ülkelerine odaklandığı ve büyük güçlerin hesap verebilirliğini sağlamadığı gerekçesiyle eleştirilmektedir.
- Mahkemenin, etkin soruşturma ve yargılama yapma kapasitesi de zaman zaman sorgulanmaktadır.